English versionΤι είναι Αρτηριακή υπέρταση (Πίεση)
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η κυκλοφορία (ροή) του αίματος από την καρδιά προς την περιφέρεια (μυϊκό σύστημα, όργανα του σώματος, κλπ) απαιτεί, πέρα από την προωθητική δύναμη της καρδιάς, την ύπαρξη πίεσης εντός των αρτηριών (αρτηριακή πίεση). Η αρτηριακή πίεση έχει δύο κυρίως παραμέτρους, τη συστολική («μεγάλη») και τη διαστολική («μικρή») πίεση. Η φυσιολογική συστολική αρτηριακή πίεση είναι κυμαίνεται από 90 ως 140 mmHg και η φυσιολογική διαστολική αρτηριακή πίεση από 60 ως 90 mmHg. Όταν κάποιος, σε ηρεμία και σε αλλεπάλληλες μετρήσεις, έχει αρτηριακή πίεση υψηλότερη της φυσιολογικής σημαίνει ότι πάσχει από αρτηριακή υπέρταση.
Η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να είναι πρωτοπαθής (90-95% των περιπτώσεων) ή δευτεροπαθής, ανάλογα με την αιτιολογία της. Όταν, παρά τη λήψη 3 τουλάχιστον αντι-υπερτασικών φαρμάκων, η αρτηριακή πίεση παραμένει πάνω από το φυσιολογικό τότε λέγεται ανθεκτική υπέρταση.
Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια πολύ συχνή πάθηση και αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για διάφορες παθήσεις της καρδιάς και των αγγείων (στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικό, νεφρική ανεπάρκεια, κλπ).
Πού οφείλεται
Η πρωτοπαθής (ή ιδιοπαθής) αρτηριακή υπέρταση δεν οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο ιατρικό αίτιο. Σχετίζεται, ως έναν βαθμό, με την αύξηση της ηλικίας και είναι το αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου συνδυασμού γενετικών (κληρονομική προδιάθεση) και περιβαλλοντικών (παχυσαρκία, κάπνισμα, υπερκατανάλωση αλκοόλ, κλπ) παραγόντων.
Η δευτεροπαθής αρτηριακή υπέρταση οφείλεται σε συγκεκριμένο ιατρικό αίτιο, όπως παθήσεις των νεφρών, των επινεφριδίων, του θυρεοειδούς, συγγενών καρδιοπαθειών όπως η στένωση ισθμού της αορτής ή ακόμη σε λήψη φαρμάκων όπως τα αντιφλεγμονώδη.
Συμπτώματα
Η αρτηριακή υπέρταση σπάνια συνοδεύεται από συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί ινιακή κεφαλαλγία (πόνος στον αυχένα), ζάλη, ίλιγγος ή εμβοές (βούισμα) στα αυτιά.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης με το πιεσόμετρο (αναλογικό ή ηλεκτρονικό). Για να γίνει σωστά η μέτρηση πρέπει κανείς να βρίσκεται σε άνετο, δροσερό περιβάλλον, να είναι σχετικά ήρεμος και ξεκούραστος και να μην έχει καταναλώσει φαγητό ή αλκοόλ 2-3 ώρες πριν την μέτρηση. Χρειάζονται αλλεπάλληλες μετρήσεις κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Επίσης, είναι σημαντικό το πιεσόμετρο να λειτουργεί σωστά και, αν πρόκειται για αναλογικό πιεσόμετρο, εκείνος που μετράει την πίεση να έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα.
Θεραπεία
Σήμερα, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός φαρμάκων για τη θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης τα οποία όταν λαμβάνονται σωστά, βοηθούν στη βέλτιστη ρύθμιση της πίεσης. Οι κατηγορίες των αντι-υπερτασικών φαρμάκων είναι οι εξής:
- Διουρητικά
- β-αποκλειστές
- Αποκλειστές διαύλων ασβεστίου
- Ανταγωνιστές του μετατρεπτικού ενζύμου
- Ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης
- Κεντρικώς δρώντα
- Συνδυασμοί φαρμάκων
Εξελίξεις
Για τους ασθενείς που πάσχουν από ανθεκτική υπέρταση, δηλαδή όταν παρά τη λήψη 3 τουλάχιστον αντι-υπερτασικών φαρμάκων η αρτηριακή πίεση παραμένει πάνω από το φυσιολογικό, υπάρχει μία καινούργια επεμβατική θεραπεία. Πρόκειται για την απονεύρωση των νεφρικών αρτηριών (renal denervation, RDN) με τη χρήση ειδικού καθετήρα. Γίνεται με καθετηριασμό της μηριαίας αρτηρίας (όπως μια στεφανιογραφία) και τα πρώτα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά τόσο όσον αφορά την ασφάλεια, όσο και την αποτελεσματικότητα.
